70 NĂM - NHỮNG TRANG SỬ VÀNG

CỦA ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH

I.- SỰ RA ĐỜI CỦA ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH

            Mùa xuân năm 1931, từ ngày 20 đến ngày 26/3, tại Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 2, Trung ương Đảng đã giành một phần quan trọng trong chương trình làm việc để bàn về công tác thanh niên và đi đến những quyết định có ý nghĩa đặc biệt, như các cấp ủy Đảng từ trung ương đến địa phương phải cử ngay các ủy viên của Đảng phụ trách công tác Đoàn. Trước sự phát triển lớn mạnh của Đoàn trên cả 3 miền Bắc, Trung, Nam, ở nước ta xuất hiện nhiều tổ chức Đoàn cơ sở với khoảng 1.500 đoàn viên và một số địa phương đã hình thành tổ chức Đoàn từ xã, huyện đến cơ sở. Sự phát triển lớn mạnh của Đoàn đã đáp ứng kịp thời những đòi hỏi cấp bách của phong trào thanh niên nước ta. Đó là sự vận động khách quan phù hợp với cách mạng nước ta; đồng thời, phản ánh công lao trời biển của Đảng, của Chủ tịch Hồ Chí Minh vô cùng kính yêu - Người đã sáng lập và rèn luyện tổ chức Đoàn. Được Bộ Chính trị Ban chấp hành Trung ương Đảng và Bác Hồ cho phép, theo đề nghị của Trung ương Đoàn thanh niên Lao động Việt Nam, Đại hội toàn quốc lần thứ 3 họp từ ngày 22 - 25/3/1961 đã quyết định lấy ngày 26/3/1931 (một ngày trong thời gian cuối của Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ 2, dành để bàn bạc và quyết định những vấn đề rất quan trọng đối với công tác thanh niên) làm ngày thành lập Đoàn hàng năm. Ngày 26/3 trở thành ngày vẻ vang của tuổi trẻ Việt Nam, của Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh quang vinh.

            Từ ngày 26/3/1931 đến nay, để phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ của từng thời kỳ cách mạng, Đoàn đã đổi tên nhiều lần :

            - Từ 1931 - 1936 : Đoàn TNCS Việt Nam, Đoàn TNCS Đông Dương

            - Từ 1937 - 1939 : Đoàn Thanh niên Dân chủ Đông Dương

            - Từ 11/1939 - 1941 : Đoàn Thanh niên phản đế Đông Dương

            - Từ 5/1941 - 1956 : Đoàn Thanh niên cứu quốc Việt Nam

            - Từ 25/10/1956 - 1970 : Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam

            - Từ 2/1970 - 11/1976: Đoàn Thanh niên lao động Hồ Chí Minh

            - Từ 12/1976 đến nay : Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh

            Những thế hệ thanh niên kế tiếp nhau đã chiến đấu anh dũng vì độc lập tự do của Tổ Quốc, vì chủ nghĩa xã hội đã liên tiếp lập nên những chiến công xuất sắc và trưởng thành vượt bậc.

II.- QUÁ TRÌNH RÈN LUYỆN, CỐNG HIẾN VÀ TRƯỞNG THÀNH CỦA ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH

            Ngay từ khi mới ra đời, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đoàn đã phát huy được vai trò xung kích, với những gương đoàn viên hy sinh, chiến đấu để hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ của Đảng, xứng đáng là cánh tay đắc lực và là đội dự bị của Đảng.

            1.- Cao trào đấu tranh những năm 1930 - 1931 - với đỉnh cao Xô Viết - Nghệ Tĩnh - là trận thử lửa đầu tiên đối với lớp đoàn viên, thanh niên cộng sản đầu tiên của Đoàn ta. Trong cuộc đối đầu đó, biết bao đồng chí đã tỏ rõ khí phách anh hùng và quyết tâm một lòng theo Đảng làm cách mạng, đã mở đầu cho truyền thống cách mạng vẻ vang của Đoàn, như : Cao Xuân Quế, Lê Cảnh Nhượng và nhiều đoàn viên ưu tú khác. Cũng trong trận thử lửa này, lịch sử đã để lại tấm gương oanh liệt của người đoàn viên thanh niên cộng sản Lý Tự Trọng với câu nói bất hủ "Con đường của thanh niên chỉ có thể là con đường cách mạng chứ không thể có con đường nào khác" – câu nói đã trở thành phương châm hành động của tuổi trẻ Việt Nam.

            2.- Trong phong trào đấu tranh chống bọn phản động thuộc địa, đòi tự do, dân chủ, cải thiện đời sống, Đoàn thanh niên Dân chủ tiếp nối Đoàn Thanh niên cộng sản Đông Dương trong sự nghiệp tổ chức, giáo dục động viên tuổi trẻ đi đầu thực hiện nhiệm vụ của Đảng giao cho. Phong trào đấu tranh của các tầng lớp thanh niên đã trở thành làn sóng mạnh mẽ, đòi nhà toàn quyền Pháp ở Đông Dương phải ban hành một số quyền lợi của công nhân và lao động làm thuê, như: giảm giờ làm, tăng tiền lương tối thiểu, cấm cúp phạt bằng tiền, có chế độ nghỉ thai sản cho phụ nữ, ra sắc lệnh "ân xá" tù chính trị ở Đông Dương.

            3.- Trong cao trào giải phóng dân tộc mà đỉnh cao là tổng khởi nghĩa tháng Tám 1945, dưới ngọn cờ của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đoàn đã động viên tuổi trẻ cả nước góp phần xứng đáng vào thành công to lớn của tổng khởi nghĩa, xứng đáng là quân đội xung kích cách mạng, là lực lượng tiên phong, là hạt nhân chính trị tập hợp đông đảo lực lượng, nam, nữ thanh niên Việt Nam đứng lên cùng toàn dân đấu tranh kiên cường vì độc lập tự do của Tổ quốc. Thanh niên Việt Nam đã cùng toàn quân, toàn dân dưới sự lãnh đạo của Đảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh : "Quyết tâm đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do độc lập"[1]. Thắng lợi của cách mạng tháng Tám 1945 dẫn đến sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, một Nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á.

            4.- Trong cuộc đấu tranh bảo vệ củng cố chính quyền cách mạng và trong kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đoàn Thanh niên hoạt động một cách công khai dưới chế độ mới và trưởng thành nhanh chóng về tư tưởng, tổ chức. Đoàn tập hợp hàng triệu đoàn viên, thanh niên làm nhiệm vụ xung kích bảo vệ và củng cố chính quyền dân chủ nhân dân, xây dựng chế độ mới, chuẩn bị cho cuộc kháng chiến lâu dài của dân tộc. Tháng 12/1946, hưởng ứng lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến chống thực dân Pháp của chủ tịch Hồ Chí Minh, với ý chí "cảm tử cho Tổ quốc quyết sinh",  thanh niên cả nước đã một lòng cùng toàn dân nêu cao tấm gương sáng ngời về tinh thần xả thân vì độc lập tự do, như Lê Gia Định - người chiến sĩ cộng sản trẻ tuổi đã hy sinh anh dũng và được truy tặng danh hiệu cao quý "Cảm tử quân số 1 của Thủ đô". Tinh thần của anh cũng là khẩu hiệu hành động của tuổi trẻ:

"Không có việc gì khó

Chỉ sợ lòng không bền

Đào núi và lấp biển

Quyết chí ắt làm nên" [1]

            Đoàn đã động viên thanh niên trên các mặt trận nêu cao chủ nghĩa anh hùng cách mạng, chiến đấu ngoan cường, đồng thời phát động trong tuổi trẻ cả nước phong trào toàn quân giết giặc, đưa cuộc kháng chiến đến thắng lợi hoàn toàn với một Điện Biên thiên anh hùng ca bất diệt. Qua 9 năm trường kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, Đoàn thanh niên và tuổi trẻ cả nước đã hiến dâng cho Tổ quốc hàng chục vạn đoàn viên, thanh niên ưu tú, gần 3 triệu người tham gia bộ đội chủ lực, 5 triệu lượt người tham gia dân quân du kích, công nhân hỏa tuyến … và biết bao tấm gương chiến đấu ngoan cường, góp phần làm rạng rỡ gương mặt Tổ quốc ta và làm cho thực dân Pháp phải chuốc lấy thất bại thảm hại.

            "Lần đầu tiên trong lịch sử; một nước thuộc địa nhỏ yếu đã đánh thắng một nước thực dân mạnh. Đó là thắng lợi của dân tộc Việt Nam, đồng thời là thắng lợi của các thế lực hòa bình, dân chủ và chủ nghĩa xã hội trên thế giới" [1] đưa cách mạng nước ta bước vào thời kỳ đấu tranh mới - thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và hoàn thành cách mạng dân chủ nhân dân ở miền Nam, thời kỳ chống Mỹ, cứu nước giải phóng miền Nam thống nhất đất nước. Với tinh thần lao động quên mình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, Đoàn đã động viên các tầng lớp thanh niên tham gia vào công cuộc cải cách ruộng đất, xây dựng phát triển kinh tế, văn hóa xã hội. Phong trào "Lao động tình nguyện vượt mức kế hoạch nhà nước" 5 năm lần thứ nhất (1961 - 1965) đã có 2 triệu đoàn viên, thanh niên đăng ký tình nguyện, 6 vạn đoàn viên thanh niên thực hiện vượt mức kế hoạch, 22 ngàn thanh niên là chiến sĩ thi đua, 37 đoàn viên thanh niên được tặng danh hiệu anh hùng lao dộng, nhiều điển hình "Người tốt, việc tốt" trên các lĩnh vực, làm hậu thuẫn cho sự nghiệp giải phóng miền Nam.

            5.- Trong công cuộc giải phóng miền Nam thống nhất Tổ quốc, với ý chí "không có gì quý hơn độc lập tự do", với tinh thần "xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước", dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đoàn đã động viên các tầng lớp thanh niên tham gia vào 2 phong trào "3 sẵn sàng" và "5 xung phong". Có 7 triệu đoàn viên thanh niên đã đăng ký tình nguyện; 21.000 đoàn viên thanh niên tham gia chống Mỹ, cứu nước; 1,5 triệu đoàn viên thanh niên nhận nhiệm vụ khó mà Đảng yêu cầu. Phong trào "3 sẵn sàng" và "5 xung phong" đã đáp ứng được nhiệt huyết của thanh niên, khao khát được cống hiến sức lực và trí tuệ cho đất nước, Đoàn đã động viên thanh niên cả nước góp phần đánh bại "chiến tranh đặc biệt", "chiến tranh cục bộ", "Việt Nam hóa chiến tranh" và đặc biệt, với chiến dịch thần tốc mùa xuân 1975, cuộc đối đầu lịch sử của dân tộc Việt Nam với đế quốc Mỹ đã làm cho đế quốc Mỹ, thất bại thảm hại trước sức mạnh và ý chí đấu tranh kiên cường của nhân dân Việt Nam dưới ngọn cờ của Đảng và Bác Hồ vĩ đại. Đoàn Thanh niên xứng đáng là đội dự bị tin cậy của Đảng, đội tiên phong chiến đấu và chiến thắng. Đại thắng mùa xuân 1975 lại tô thắm thêm truyền thống của Đoàn.

            6.- Đất nước thống nhất, cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội, tuổi trẻ Việt Nam tiếp tục gánh vác sứ mệnh to lớn là xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, theo đường lối đổi mới của Đảng, Đoàn phát động thanh niên phong trào "tình nguyện xây dựng và bảo vệ Tổ quốc", có 1,5 triệu đoàn viên đăng ký tình nguyện xây dựng : 23.639 công trình thanh niên, 10 vạn đoàn viên thanh niên tham gia xây dựng tuyến đường sắt Bắc - Nam dài 1.720km; xây dựng 56 công trường, 35 khu kinh tế mới, 30 công trình thủy lợi, 289.639 sáng kiến.

            Trong phong trào "3 xung kích làm chủ tập thể" có 2 triệu đoàn viên thanh niên tham gia đăng ký, 62.715 công trình thanh niên, 6.000 tập thể đạt danh hiệu tập thể học sinh xã hội chủ nghĩa, 1.195 đoàn viên thanh niên được tặng Huy chương tuổi trẻ anh hùng bảo vệ Tổ quốc.

            7.- Trong công cuộc đổi mới của Đảng, tuổi trẻ Việt Nam đã "hành quân theo bước chân những người anh hùng", "hành quân theo chân Bác", tiếp bước cha anh đi đầu trong công cuộc đổi mới, 2 phong trào "thanh niên lập nghiệp", "tuổi trẻ giữ nước" đã động viên hàng triệu đoàn viên thanh niên tham gia, đã xuất hiện nhiều tấm gương điển hình trong lao động, chiến đấu, học tập, xây dựng cuộc sống mới.

            Các phong trào "Xứng danh anh bộ đội cụ Hồ" thực hiện "6 điều Bác Hồ dạy", "Đoàn kết 3 lực lượng", "Đền ơn đáp nghĩa", "Sản xuất, kinh doanh giỏi", "3 mục tiêu dân số, sức khỏe, môi trường", "Dạy tốt, học tốt". "Học vì ngày mai lập nghiệp" … là biểu hiện cụ thể những cố gắng, nỗ lực vượt bậc của tuổi trẻ Việt Nam trong, thời kỳ công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước, thực hiện mục tiêu "dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, văn minh". Đại hội đại biểu Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh toàn quốc lần thứ VII (1997) lại một lần nữa khẵng định khẩu hiệu hành động của tuổi trẻ trong thời kỳ mới "Thanh niên Việt Nam xung kích, sáng tạo vì sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước; vì tương lai tươi sáng của tuổi trẻ".

            Để ghi nhận công lao to lớn của tuổi trẻ Việt Nam 70 năm qua, Đảng và Nhà nước đã tặng cho Đoàn và phong trào thanh niên nước ta : 10 huân chương kháng chiến, 13 huân chương lao động, 1 huân chương Độc lập, 3 huân chương Hồ Chí Minh, 1 huân chương Sao vàng và hàng trăm đoàn viên thanh niên được Nhà nước tặng danh hiệu anh hùng, trong đó Thành Đoàn thành phố Hồ Chí Minh đã được trao tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân và Huân chương Độc lập hạng Nhì, nhân dịp kỷ niệm 65 năm ngày thành lập Đoàn.

III.- TUỔI TRẺ VIỆT NAM PHẤN ĐẤU CHO SỰ NGHIỆP CÔNG NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI HÓA ĐẤT NƯỚC, VÌ MỤC TIÊU DÂN GIÀU, NƯỚC MẠNH, XÃ HỘI CÔNG BẰNG, DÂN CHỦ VÀ VĂN MINH

            Mục tiêu của công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước là biến nước ta thành một nước công nghiệp có cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại, cơ cấu kinh tế hợp lý, quan hệ sản xuất tiến bộ, phù hợp với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất, đời sống vật chất và tinh thần cao, quốc phòng an ninh vững chắc, dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ và văn minh.

            Để thực hiện mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh dưới sự lãnh đạo của Đảng phải không ngừng đổi mới về nội dung và phương thức hoạt động của mình, tìm ra nội dung và phương thức thích hợp trong điều kiện mới, làm cho vai trò của Đoàn Thanh niên thực sự trở thành hạt nhân chính trị trong quần chúng thanh niên.

            Trước hết, là một đoàn viên thanh niên phải nhận thức thật đầy đủ về sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và những yêu cầu của Đảng đối với tuổi trẻ nước ta, từ đó mà xác định trách nhiệm to lớn và nhiệm vụ nặng nề của mình trong việc chuẩn bị những hành trang cần thiết trong thời gian tới.

            Không ngừng tu dưỡng, rèn luyện, học tập để nâng cao trình độ về mọi mặt. Mỗi tổ chức cơ sở của Đoàn, mỗi đoàn viên thanh niên cần xây dựng môt chương trình hành động của mình trong việc tu dưỡng, rèn luyện và học tập cho phù hợp với điều kiện hoàn cảnh, cương vị công tác của mình nhằm nâng cao hơn nữa trình độ văn hóa, chuyên môn, nghiệp vụ ngoại ngữ, để có khả năng tiếp cận với khoa học công nghệ mới, khoa học công nghệ tiên tiến.

            Tích cực trong lao động sản xuất, trong chiến đấu, trong công tác, góp phần thực hiện thắng lợi 2 phong trào lớn của Đoàn : "Thanh niên lập nghiệp" và "Tuổi trẻ giữ nước" nhằm tạo ra nhiều sản phẩm cho bản thân mình, cho gia đình và cho xã hội, nâng cao một bước đời sống vật chất và tinh thần.

            Tham gia có hiệu quả các hoạt động xã hội, góp phần vào việc xây dựng một xã hội trong sạch, vững mạnh, công bằng, dân chủ và văn minh, tích cực chống các tệ nạn xã hội trong thanh thiếu niên và nhân dân, thực hiện sống và làm việc theo pháp luật.

            Góp phần xây dựng, củng cố tổ chức Đoàn vững mạnh, xứng đáng là đội dự bị chiến đấu của Đảng, Đoàn ta mạnh trước hết là mỗi đoàn viên thanh niên phải mạnh, các chi đoàn và Đoàn cơ sở phải mạnh, có như vậy Đoàn ta mới mạnh. Vai trò của tổ chức Đoàn mới xứng đáng với đội dự bị tin cậy của Đảng, xứng đáng với niềm tin của nhân dân.

            Công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, thời cơ mới, vận hội mới đã đến với tuổi trẻ Việt Nam. Hơn lúc nào hết, chúng ta phải chớp lấy thời cơ, cùng nhau chung sức, chung lòng để phấn đấu cho mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, văn minh, sánh vai với cường quốc năm châu như lòng mong ước của Bác Hồ kính yêu.

IV.- ĐOÀN THANH NIÊN CỘNG SẢN HỒ CHÍ MINH THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH TIẾP BƯỚC VÀ TRƯỞNG THÀNH

            Trên mặt trận đấu tranh cách mạng và xây dựng xã hội mới của thành phố, những năm qua, tuổi trẻ đã góp phần tích cực, rất đáng tự hào trong sự nghiệp vẻ vang của Đảng.

            1.- Đoàn Thanh niên cộng sản thành phố và cuộc vận động thanh thiếu niên tham gia vào công cuộc xây dựng, phát triển và bảo vệ Tổ quốc và thành phố.

            Ngay từ những ngày đầu mới giải phóng thành phố, thanh niên đã luôn là lực lượng đi đầu trong công việc khắc phục hậu quả chiến tranh, xây dựng đất nước. Hàng chục vạn thanh niên, dưới màu áo thanh niên xung phong, đã tình nguyện đi xây dựng các công - nông trường lớn, các vùng kinh tế xa xôi đầy gian khổ, thử thách. Lực lượng thanh niên xung phong thành phố đã có mặt trên nhiều miền đất nước, xứng đáng là lực lượng mũi nhọn ở tuyến đầu lao động và chiến đấu góp phần khôi phục - phát triển kinh tế và bảo vệ Tổ quốc thân yêu. Nhiều đội viên thanh niên xung phong xuất sắc đã được đứng và hàng ngũ của Đảng, của Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh và trở thành những cán bộ quản lý giỏi trên mọi lĩnh vực. Lực lượng thanh niên xung phong đã trở thành niềm tự hào của thành phố nhiều năm qua.

            Trong sản xuất công nghiệp, các phong trào do tổ chức Đoàn khởi xướng đã có tác động tích cực vào nền sản xuất hàng hóa, tăng thêm thu nhập cho lao động trẻ và rèn luyện bản lĩnh, tay nghề trong thanh niên công nhân thành phố. Từ các hội thi tay nghề đã khuyến khích việc tìm kiếm cải tiến thao tác kỹ thuật, nâng cao chất lượng lao động trong thanh niên, hình thành một lớp thợ trẻ giỏi, tiêu biểu về tinh thần lao động quên mình và khả năng tổ chức quản lý sản xuất có hiệu quả (như Anh hùng lao động Châu Thị Kim, những bàn tay vàng Trần Thị Bé Bảy, Hồ Thị Thu Hương, Trần Minh Chí, Trương Hùng Sơn …)

            Thanh niên nông thôn cũng đã thể hiện rõ vai trò xung kích trên mặt trận nông nghiệp. Từ những cánh đồng mẫu, đã phát triển rộng rãi phong trào ứng dụng khoa học kỹ thuật, hình thành các đội nhóm thanh niên giúp nhau sản xuất như tổ vần đổi công, đội bảo vệ thực vật … Từ các hội thi tay nghề thợ cấy, nuôi bò sữa, bảo vệ thực vật … đã xuất hiện nhiều thanh niên sản xuất giỏi ở ngoại thành (như Bùi Văn Le, Nguyễn Huy Cường, Nguyễn Văn Ngọc …). Với 3 phong trào mũi nhọn vốn - kỹ thuật - tay nghề, khuyến nông và bảo vệ thực vật, tuổi trẻ vùng nông thôn đã tham gia tích cực, có hiệu quả việc thực hiện mục tiêu xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới của thành phố.

            Với lòng yêu nước nồng nàn, tinh thần dũng cảm không ngại khó khăn, tuổi trẻ thành phố đã, đang và sẽ luôn luôn sẵn sàng lên đường bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội cho thành phố. Phong trào tòng quân diễn ra sôi nổi cuốn hút mọi tầng lớp thanh niên thành phố. Đặc biệt trong những năm 1978 - 1979, hàng ngàn thanh niên đã viết đơn (có cả những lá đơn đã được viết bằng máu nóng tuổi trẻ) tình nguyện lên đường bảo vệ biên giới Tây Nam, đi làm nghĩa vụ quốc tế. Nhiều tấm gương chiến đấu dũng cảm, kiên cường thể hiện ý chí tiến công cách mạng của thanh niên thành phố.

            Tự hào với truyền thống của thành phố, thanh niên vẫn tiếp tục hăng hái tham gia sự nghiệp giữ nước : tham gia quân đội, tình nguyện đi sĩ quan, xây dựng lực lượng dân quân, dân phòng, thanh niên xung kích … góp phần gìn giữ cuộc sống bình yên cho thành phố thân yêu.

            Những năm qua, tổ chức Đoàn cùng với tuổi trẻ thành phố cũng đã từng bước góp phần giải quyết những vấn đề xã hội được đặt ra trong quá trình xây dựng đất nước. Đoàn đã tham gia giải quyết việc làm cho hàng chục ngàn lượt thanh niên, nhất là bộ đội xuất ngũ; nhiều văn phòng giao dịch giới thiệu việc làm của Đoàn các cấp lần lượt ra đời, đã kịp thời đáp ứng phần nào nhu cầu thiết thân của thanh niên, tăng cường mối quan hệ giữa Đoàn với thanh niên. Những năm gần đây, Đoàn đã tiến tới việc vận động lớp trẻ tự tạo việc làm bằng tay nghề, kiến thức của chính mình với sự giúp sức của Đoàn, của xã hội và sự tương trợ của thanh niên (thống qua quỹ trợ vốn). Cuộc vận động thanh niên giúp nhau mưu sinh lập nghiệp đã phát triển mạnh trong thanh niên, là sự hưởng ứng tích cực chủ trương xóa đói giảm nghèo của thành phố.

            Không chỉ tham gia giải quyết việc làm cho thanh niên, Đoàn đã tiến dần đến mục tiêu phát triển cộng đồng, tham gia giải quyết các vấn đề xã hội như môi sinh, môi trường, phòng chống AIDS, ma túy, mại dâm, xóa mù chữ … Đặc biệt, phương thức thực hiện công tác xã hội tập trung, đồng bộ, huy động tổng lực trên quy mô toàn thành với các ngày Chủ nhật xanh, chiến dịch Ánh sáng văn hóa, chiến dịch thanh niên tình nguyện Mùa hè xanh đã tác động tích cực đến ý thức sống đẹp trong thanh thiếu niên, hình thành đội hình thanh niên tình nguyện. Kết quả tự giáo dục mang lại rất lớn, khơi gợi được lòng nhân ái, ý chí vượt khó, chí tự lập trong đoàn viên thanh niên. Đoàn Thanh niên đã ý thức được rằng phải chăm sóc để tài năng trẻ trên mọi lĩnh vực có điều kiện phát triển. Quỹ bảo trợ tài năng trẻ, các loại học bổng, các giải thưởng khuyến học… được Đoàn vận động tổ chức, đã thúc đẩy phong trào thi đua học tập nâng cao kiến thức, tiếp cận khoa học kỹ thuật hiện đại, thi đua cải tiến kỹ thuật, nghiên cứu sáng tạo… phát triển trên toàn thành phố. Nhiều tài năng đã trưởng thành từ sự tiếp sức của Đoàn như Trần Thanh Sơn, Lê Gia Quốc Thống, Nguyễn Thị Hải Phượng, Từ Hoàng Thông, Nguyễn Ngọc Quế Trân…

            Hoạt động văn hóa văn nghệ - thể dục thể thao trong những năm qua đã tập hợp được đông đảo quần chúng thanh thiếu niên, tăng cường thêm chất sinh hoạt tươi trẻ, lạc quan trên các mặt trận lao động, sản xuất, chiến đấu và học tập của tuổi trẻ thành phố. Thông qua hoạt động văn hóa, xã hội và thể thao, Đoàn đã kiên trì thực hiện cuộc vận động xây dựng nếp sống văn hóa mới, rèn luyện 8 phẩm chất trong thanh niên. Hệ thống công cụ của Đoàn (báo chí, xuất bản, nhà văn hóa, trung tâm hoạt động thanh thiếu niên) được hình thành và phát triển mạnh liên tục nhiều năm qua, đã tạo ra nguồn lực tự thân rất lớn của Đoàn, chủ động quy tụ và tác động tích cực đến việc xây dựng nếp sống mới trong lớp trẻ.

            Cùng với cha anh, tuổi nhỏ thành phố cũng đã thi đua học giỏi, hoạt động tốt bằng những "việc nhỏ chí lớn" góp phần cho thành phố ngày mỗi đi lên. Qua phong trào "ngàn hoa việc tốt dâng Đảng quang vinh", "kế hoạch nhỏ", "công tác Trần Quốc Toản", "vượt khó học giỏi", "giúp bạn vượt khó", "nụ cười hồng"… hàng triệu bàn tay nhỏ đã góp bao công sức vì tương lai đất nước. Từ chi đội đầu tiên với 50 đội viên, Đội thiếu niên tiền phong thành phố Hồ Chí Minh đến nay không ngừng lớn mạnh với lớp lớp đội viên tiếp nối nhau trưởng thành. Nhiều tấm gương giàu nghị lực vượt qua hoàn cảnh khắc nghiệt để học giỏi và sống đẹp của tuổi nhỏ, những kết quả mang tính tích cực xã hội của phong trào thiếu nhi thành phố 20 năm qua đã viết tiếp trang sử truyền thống vẻ vang của Đội. Màu khăn quàng đỏ đã trở nên thân quen, là niềm tự hào và tin yêu của nhân dân thành phố.

            2.- Đoàn Thanh niên cộng sản với quá trình hình thành, hoàn thiện nhân cách thanh niên và việc xây dựng lực lượng chính trị của Đảng :

            Thực tiễn hoạt động Đoàn thời gian qua cho thấy thanh niên không đứng ngoài cuộc trước những vấn đề nóng bỏng của đời sống chính trị - xã hội và không hề lẫn tránh vấn đề lý tưởng. Thái độ của tuổi trẻ đối với sự nghiệp dựng nước và giữ nước là rất rõ ràng : ủng hộ công cuộc đổi mới, tôn vinh lối sống tích cực và phản ứng quyết liệt trước những tệ nạn xã hội, nạn hối lộ, tham nhũng, buôn lậu … Đó là kết quả đạt được trong suốt quá trình vận động giáo dục liên tục của Đoàn : từ giáo dục truyền thống cách mạng, bồi dưỡng lý tưởng cộng sản đến chương trình "Về nguồn" nhằm nâng cao ý thức và hành động bảo tồn, giữ gìn và phát huy bản sắc dân tộc trong thế hệ trẻ.

            Thanh niên ngày nay luôn muốn khẳng định mình ở những vị trí trung tâm của những vấn đề chính trị - xã hội của đất nước và thành phố; có ý thức tự lập, tinh thần vượt khó, nỗ lực học tập, quyết chí vươn lên trong cuộc sống, không cam chịu đói nghèo; và ý thức cộng đồng, tinh thần tương trợ, lòng nhân ái là một nét đẹp của thanh niên thành phố Bác Hồ. Trên mọi lĩnh vực của đời sống kinh tế - văn hóa - xã hội của thành phố đã xuất hiện ngày càng nhiều những điển hình thanh niên tiên tiến, những tài năng trẻ … mà thành tích và cuộc đời thật đáng trân trọng, xứng đáng là những tấm gương sáng để lớp trẻ học tập. Thành phố sẽ mãi tự hào về những đứa con ngoan của mình.

            Xuất phát từ nhu cầu chính đáng của tuổi trẻ và yêu cầu mở rộng mặt trận tập hợp đoàn kết thanh niên của Đoàn, Hội Liên hiệp thanh niên thành phố, Hội sinh viên thành phố từng bước đã được khôi phục và phát triển ngày càng rộng. Nhiều câu lạc bộ, đội, nhóm, chi hội thanh niên cơ sở đã ra đời tập hợp đoàn kết mọi tầng lớp thanh niên đến với phong trào lập nghiệp và giữ nước của Đoàn. Hội Liên hiệp thanh niên và Hội sinh viên thành phố đã sát cánh cùng tổ chức Đoàn tham gia giải quyết nhiều vấn đề xã hội liên quan đến thanh niên như việc làm, học tập, mưu sinh lập nghiệp, xây dựng và giúp thanh niên tự hoàn thiện nhân cách của mình… Tuy mới được khôi phục và phát triển mạnh trong những năm gần đây, nhưng Hội Liên hiệp thanh niên và Hội sinh viên thành phố đã khẳng định được uy tín trong thanh niên và xã hội.

            Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh thành phố đã từng bước trưởng thành, đã góp phần khắc họa nên những chân dung trẻ của thành phố hôm nay, viết tiếp truyền thống vẻ vang của Đoàn trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tuổi trẻ thành phố có quyền tự hào về những đóng góp của mình trong mỗi bước đi lên của thành phố thân yêu, nguyện sẽ mãi mãi xứng đáng với niềm tin yêu của Đảng bộ và nhân dân thành phố.